หายจากโควิด-19 แล้วยังต้องเจอกับอะไรอีก
ท่ามกลางสถานการณ์การแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสโควิด-19 ใครที่ยังปลอดภัยไม่ติดเชื้อก็ต้องระมัดระวังกันต่อไป ส่วนใครที่พลาดท่าติดเชื้อไป แม้จะรักษาตัวจนหายดีแล้วก็ยังไม่ควรการ์ดตก เพราะโอกาสติดเชื้อซ้ำก็มีอยู่ นอกจากนี้ผู้ที่หายป่วยแล้วยังควรหมั่นสังเกตอาการของตัวเองให้ดี เพราะก็มีความเสี่ยงต่อการป่วยเป็น ลองโควิด (Long COVID) ได้อีกด้วย ซึ่งถ้าเป็นแล้วก็อาจมีภาวะความผิดปกติที่ส่งผลให้คุณภาพชีวิตย่ำแย่ลง จนไม่สามารถใช้ชีวิตได้อย่างมีความสุขได้ในระยะยาว
ลองโควิด (Long COVID) คืออะไร?
ลองโควิด (Long COVID) หรือโพสต์โควิด (Post COVID) Syndrome หมายถึง กลุ่มอาการผิดปกติที่เกิดขึ้นหลังจากการติดเชื้อโควิดและหายดีแล้ว ซึ่งหากเป็นก็จะมีอาการอยู่นานหลายเดือน โดยสาเหตุของการเกิดกลุ่มอาการลองโควิด (Long COVID) เป็นผลมาจากการที่ร่างกายต่อสู้กับเชื้อโควิดด้วยการสร้างภูมิคุ้มกันขึ้นมา ซึ่งในขณะทำการต่อสู้นั้นจะก่อให้เกิดสารอักเสบหลั่งออกมาเป็นจำนวนมาก สารอักเสบเหล่านี้เมื่อหลั่งออกมาทั่วร่างกาย จะทำให้ร่างกายอยู่ในสภาวะตึงเครียด อ่อนล้า จนก่อให้เกิดอาการลองโควิด (Long COVID) ในที่สุด
กลุ่มใดที่เสี่ยงภัยลองโควิด (Long COVID)
แน่นอนจะต้องเป็นผู้ป่วยที่หายจากการติดเชื้อโควิดแล้ว แต่ทั้งนี้ โอกาสในการเกิดภาวะลองโควิด (Long COVID) จะอยู่ที่ประมาณ 30-70% ของผู้ติดเชื้อที่หายดีแล้วทั้งหมด ซึ่งมักจะพบมากในกลุ่มที่มีอาการรุนแรง กล่าวคือ ยิ่งมีอาการป่วยรุนแรงจากการติดเชื้อโควิดมากเท่าไร เมื่อหายดีแล้วก็จะยิ่งมีโอกาสป่วยเป็นลองโควิด (Long COVID) มากเท่านั้น เพราะในช่วงที่ป่วยหนักนั้น ร่างกายจะต้องสร้างภูมิคุ้มกันออกมาต่อสู้กับเชื้อโควิดมากเป็นพิเศษ นอกจากนี้ยังพบว่า ผู้หญิงมีโอกาสเป็นลองโควิด (Long COVID) มากกว่าผู้ชาย และผู้ป่วยในกลุ่มโรคอ้วน โรคไม่ติดต่อเรื้อรัง จะมีโอกาสป่วยเป็นลองโควิด (Long COVID) และมีอาการรุนแรงมากกว่ากลุ่มอื่นๆ
อาการลองโควิด (Long COVID) เป็นอย่างไร
อาการที่คล้ายกันกับตอนยังติดเชื้อโควิด มีอาการสำคัญเพิ่มเติมนอกเหนือจากตอนติดเชื้อ ได้แก่ อ่อนเพลีย ถือเป็นอาการหลักที่พบได้ในเกือบทุกคนที่เป็นลองโควิด (Long COVID) โดยจะรู้สึกอ่อนเพลียมาก ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ และข้อต่อต่างๆ มีอาการผมร่วง สมองล้า ปวดศีรษะ รวมถึงอาจพบอาการท้องเสียร่วมด้วยก็ได้ ซ้ำร้ายมีอาการทางด้านจิตใจ คือ นอนไม่หลับ เครียด หรืออาจรุนแรงจนถึงขั้น มีอาการซึมเศร้าซึ่งเป็นผลมาจากความเครียด และความวิตกกังวลในช่วงกักตัวตอนติดเชื้อ
ดูแลสุขภาพร่างกายอย่างไร ให้ปลอดภัยจากลองโควิด (Long COVID)
สามารถทำได้ง่ายๆ ตามแนวทาง ต่อไปนี้
- เสริมโปรตีนให้กับร่างกาย โดยรับประทานได้ทั้งเนื้อสัตว์ นม ถั่ว ไข่ และธัญพืช ในปริมาณโปรตีนที่เหมาะสมกับร่างกาย
- รับประทานอาหารที่มีสารต้านอนุมูลอิสระ เพราะขณะติดเชื้อร่างกายจะสร้างอนุมูลอิสระออกมามากกว่าปกติ ซึ่งส่งผลให้เซลล์ต่างๆ ในร่างกายเสียหาย ดังนั้น การทานอาหารที่เสริมสารต้านอนุมูลอิสระ เช่น ผัก ผลไม้ จึงช่วยได้
- หลีกเลี่ยงอาหารประเภท Junk Food หรือ อาหารที่ไม่มีประโยชน์ อาทิ อาหารสำเร็จรูป อาหารหมักดอง ทั้งยังควรงดเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ผลไม้หวานๆ ด้วย เพราะกลุ่มอาหารเหล่านี้มีผลทำให้ภูมิคุ้มกันในร่างกายต่ำลง
- เมื่ออ่อนเพลียมากๆ แนะนำแบ่งอาหารทานเป็นมื้อย่อยๆ หลายๆ มื้อ เพื่อรักษาระดับน้ำตาลในเลือดให้สูงได้ตลอดวัน จะได้อ่อนเพลียน้อยลง
- เสริมวิตามินและเกลือแร่ที่จำเป็นต่อร่างกาย วิตามิน A B C และ D แมกนีเซียมที่ช่วยการทำงานของกล้ามเนื้อ และน้ำมันปลาที่มีคุณสมบัติในการต้านการอักเสบ
- นอนพักผ่อนให้เพียงพอ ทำกิจกรรมที่ชื่นชอบ เพื่อผ่อนคลายความเครียด หรืออาจทานอาหารเสริมเพื่อช่วยในการนอนหลับ เช่น วิตามินต่างๆ น้ำมันปลาสกัด เมลาโทนิน เป็นต้น
- ปรึกษาจิตแพทย์ หากพบอาการนอนไม่หลับรุนแรง และมีความเครียดมาก เพราะเป็นผลมาจากปัญหาด้านจิตใจ
กลุ่มอาการลองโควิด (Long COVID) เป็นกลุ่มอาการที่พบได้สูงมากของคนที่หายจากอาการติดเชื้อแล้ว ซึ่งแม้จะไม่ได้รุนแรงจนถึงขั้นเป็นอันตรายต่อชีวิต สามารถหายเองได้ เป็นกลุ่มอาการเรื้อรัง จึงทำให้คุณภาพการใช้ชีวิตย่ำแย่ลง อาการบางอย่างอาจรุนแรงจนส่งผลกระทบเป็นอย่างมาก เช่น อาจอ่อนเพลีย เครียด จนนำไปสู่ภาวะซึมเศร้า เป็นต้น
ทั้งนี้ควรดูแลสุขภาพร่างกายให้ดี ถ้าเกิดอาการดังกล่าว ควรรีบปรึกษาแพทย์อย่างเร่งด่วน เพื่อรักษาและดูแลกันต่อไป