สัญญาณบอกโรคหวัดจากการแพ้ หวัดภูมิแพ้
เราติดหรือยังนะ? ทุกวันนี้ เมื่อเราไอ จาม น้ำมูกไหล พาลจะคิดว่า ติด COVID-19 หรือเปล่า
แต่มันมีหนึ่งโรคที่ควรรู้จัก เพื่อแยกอาการให้ออก คือ โรคหวัดจากการแพ้/ หวัดภูมิแพ้ (Allergic rhinitis/ Hay fever) ว่าแล้วมาทำความรู้จักกันดีกว่าค่ะ
ตามแอดมินมาเลย….
หวัดจากการแพ้ บางท่านเรียกว่า หวัดภูมิแพ้ หวัดแพ้อากาศ โรคแพ้อากาศ จัดเป็นโรคภูมิแพ้ชนิดหนึ่ง ซึ่งพบได้บ่อยในทุกเพศทุกวัย มักมีอาการเป็นๆ หายๆ เป็นแรมเดือนแรมปี สร้างความน่ารำคาญ แต่ไม่ทำให้เกิดโรคแทรกซ้อนร้ายแรง ผู้ป่วยมักมีประวัติโรคภูมิแพ้ในอดีตหรือในครอบครัว เช่น หืด ลมพิษ ผื่นคัน หรือเป็นหวัดจามบ่อยๆ เป็นต้น มีสาเหตุจากกรรมพันธุ์
อาการนั้นมีอาการเป็นหวัดคัดจมูก จามบ่อย น้ำมูกมีลักษณะใสๆ มักมีอาการคันในจมูก คันคอ คันตา น้ำตาไหล แสบคอ หรือไอแห้ง ระคายคอ ร่วมด้วย บางรายอาจมีอาการปวดดื้อตรงบริเวณหน้าผากหรือหัวคิ้ว
อาการมักเกิดประจำตอนเช้า หรือเวลาถูกอากาศเย็น ฝุ่นละออง หรือสารแพ้อื่นๆ บางรายจะเป็นช่วงเช้าๆ พอสายๆ ก็หายได้เอง บางรายมีอาการประจำตลอดปี บางรายเป็นแค่บางฤดูกาล แถมในรายที่เป็นมาก อาจมีอาการหายใจดังวี้ดคล้ายหืด
สาเหตุ
โรคนี้มักมีสาเหตุจากกรรมพันธุ์ คือ มีพ่อแม่ ปู่ย่า ตายาย ญาติพี่น้องเป็นโรคภูมิแพ้อยู่ด้วย นอกจากนี้ อารมณ์กับจิตใจก็มีส่วนกระตุ้นให้เกิดอาการได้เช่นกัน ผู้ป่วยโรคภูมิแพ้อาจแสดงออกเพียงอย่างใดอย่างหนึ่งหรือหลายๆ อย่างพร้อมกันก็ได้
สิ่งที่แพ้ (allergen) มักได้แก่ ความเย็น ความร้อน แดด ฝุ่น ขนสัตว์ ละอองเกสร นุ่น (ที่นอน หมอน) ไหม อาหารทะเล เนื้อสัตว์ ไข่ แมลง เชื้อรา เชื้อแบคทีเรีย ตัวไร พยาธิ สารเคมี โลหะ เหล้า (แอลกอฮอล์) ยา (แอสไพริน เพนิซิลลิน ซัลฟา) เป็นต้น
ผู้ป่วยมักจะแพ้สารได้หลายๆ อย่าง และมีโอกาสแพ้ยาได้ง่ายกว่าคนที่ไม่ได้เป็นโรคภูมิแพ้ จึงควรระมัดระวังในการใช้ยาสำหรับผู้ป่วยโรคนี้
การแพ้อาจเกิดขึ้นโดยการสัมผัส สูดดม กิน หรือฉีดเข้าร่างกายทางใดทางหนึ่ง
โรคภูมิแพ้ทุกชนิดรวมกันแล้ว พบได้ประมาณร้อยละ 30 ของคนทั่วไป
อาการแทรกซ้อน
โดยทั่วไปมักไม่มีโรคแทรกซ้อนร้ายแรง ในรายที่เป็นเรื้อรังนานๆ อาจมีแบคทีเรียซ้ำเติม ทำให้กลายเป็นไซนัสอักเสบ บางรายอาจะเป็นติ่งเนื้อเมือกจมูก
การรักษา
- แนะนำให้ผู้ป่วยสังเกตว่าแพ้อะไร แล้วพยายามหลีกเลี่ยงจากสิ่งที่แพ้ ก็อาจช่วยให้อาการดีขึ้น เช่น มีอาการขณะกวาดบ้านหรือถูกฝุ่น ก็แสดงว่ามีแพ้ฝุ่น ถ้าสามารถหลีกเลี่ยงได้ โรคก็อาจทุเลาลงได้ ถ้าเป็นขณะอยู่ในห้องนอน ก็อาจแพ้ที่นอน (นุ่น ไรฝุ่น ขนเป็ด) หรือมีอาการขณะเล่นกับสัตว์เลี้ยง ก็อาจแพ้ขนสัตว์ เป็นต้น
- ถ้ามีอาการคัดจมูก แน่นจมูก น้ำมูกไหลมากหรือไอจนน่ารำคาญ ควรให้กินยาแก้แพ้ วันละ 2-3 ครั้ง ถ้าเป็นเฉพาะช่วงเช้าหลังตื่นนอน อาจให้เพียงวันละครั้งก่อนนอน
- ถ้าคัดจมูก อาจใช้ยาป้ายจมูก มียาหลายยี่ห้อที่มียาแก้แพ้กับยาแก้คัดจมูกผสมอยู่ในเม็ดเดียวกัน เช่น แอกติเฟด (Actifed) ไตรโพรดรีน (Triprodrine) เป็นต้น ซึ่งช่วยให้สะดวกในการใช้
- ยาเหล่านี้ให้กินเมื่อมีอาการจนน่ารำคาญ เมื่ออาการดีขึ้นก็ให้หยุดยา แต่ถ้ากำเริบใหม่ ก็ให้กินใหม่บางคนที่เป็นอยู่ประจำทุกวัน ก็อาจต้องคอยกินยาไปเรื่อยๆ
- ถ้ากินยาแล้วยังไม่ได้ผล หรือเป็นเรื้อรังนานๆ ควรแนะนำไปโรงพยาบาล อาจต้องพิจารณาเปลี่ยนให้ยาแก้แพ้ชนิดอื่นๆ หรืออาจให้ยาแก้แพ้ที่ออกฤทธิ์นาน กินวันละ 1 เม็ด ตอนก่อนนอน
ข้อแนะนำ
- โรคนี้มักเป็นเรื้อรัง ไม่ค่อยหายขาด ถ้าอาการไม่มากพอทนได้ ก็ไม่จำเป็นต้องกินยาอะไรทั้งสิ้น ถ้าจำเป็นก็แนะนำให้ผู้ป่วยกินยาแก้แพ้ แก้คัดจมูก หรือแก้ไอ และควรห้ามมิให้ผู้ป่วยซื้อยาชุดหรือยาลูกกลอนกินเอง เพราะมักเข้ายาสเตอรอยด์ซึ่งถ้ากินไปนานๆ ก็อาจทำให้เกิดผลข้างเคียงแทรกซ้อนได้
- การใช้ยาปฏิชีวนะไม่มีความจำเป็นในการรักษาโรคนี้ ยกเว้นในรายที่น้ำมูกเหลืองหรือเขียวหรือสงสัยเป็นไซนัสอักเสบ
- ถ้าจำเป็นต้องใช้ยาพ่นจมูก ควรให้แพทย์เป็นผู้พิจารณาสั่งใช้ เพราะยาบางชนิดที่เข้ายาแก้แพ้หรือแก้คัดจมูก เมื่อหยอดบ่อยเกินไป ก็อาจทำให้เยื่อจมูกอักเสบมากยิ่งขึ้นได้
- ควรแนะนำให้ผู้ป่วยออกกำลังกายเป็นประจำ เช่น วิ่งเหยาะ เดินเร็ว ขี่จักรยาน ว่ายน้ำ อาจช่วยให้โรคภูมิแพ้ทุเลา หรือหายขาดได้ นอกจากนี้ การผ่อนคลายความเครียด (เช่น ฝึกสมาธิ ฟังเพลง) ก็อาจมีส่วนช่วยให้โรคทุเลาได้
- ในกรณีเป็นหวัด คัดจมูก โดยไม่ทราบสาเหตุชัดเจน นานเกิน 2 สัปดาห์ ควรให้แพทย์ตรวจหาสาเหตุ
อย่างไรแอดมินขอให้ทุกท่าน ดูแลสุขภาพตนเองกันดีๆ นะคะ ผ่านไปได้ทุกฤดูกาล และทุกโรคภัยไข้เจ็บ เป็นห่วงนะคะ
ขอขอบคุณข้อมูลจาก :
- NCMNCSO.(2022) เป็นภูมิแพ้หรือเป็นหวัด? สืบค้นเมื่อ 25 กุมภาพันธ์ 2565
- HD .(2022) อาการไอแต่ละรูปแบบ สามารถบอกโรคอะไรได้บ้าง สืบค้นเมื่อ 28 กุมภาพันธ์ 2565
- Siphhospital.(2022) โรคภูมิแพ้คืออะไร? สืบค้นเมื่อ 1 มีนาคม 2565
- Educatepark.(2022) อาการของผู้ติดเชื้อไวรัส Covid-19 สืบค้นเมื่อ 1 มีนาคม 2565
- หมอชาวบ้าน.(2022) ยารักษาโรคแพ้อากาศ สืบค้นเมื่อ 1 มีนาคม 2565